2 Márta 2024 (Maigh Eo)

Nuacht Mhall

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.

*

Inniu an dara lá de mhí an Mhárta. Is mise Oisín Mac Conamhna.

Tharla tubaiste nua i nGaza an tseachtain seo ar Shráid Haroun Al Rasheed cois fharraige i gCathair Gaza. Phlódaigh slua mór daoine timpeall ar thionlacan cabhrach, ag lorg bia. Bhí Fórsaí Cosanta Iosrael freagrach as slándáil an tionlacain, acht nuair a bhrúigh an slua isteach róghar, thosaigh siad ag scaoileadh urchar. Idir sin agus an táinrith a lean go díreach, d’éag ar a laghad céad agus dáréag daoine. Dar le Roinn Sláinte Gaza, tá breis agus 30,000 Palaistíneach maraithe anois i bhfrith-ionsaí Iosrael tar éis ionsaí Hamas ar an 7ú lá de mhí Dheireadh Fómhair.

Tharla sochraid Alexei Navalny, ceannaire an fhreasúra i gcoinne Uachtarán na Rúise Vladimir Putin, i Moscó Dé hAoine. Fuair Navalny bás go tobann i ngéibheann sa tSibéar Artach coicís ó shin. Is iomaí daorbhreith a gearradh ar Navalny nuair a d’fhill sé ar an Rúis, lena n-áirítear calaois, díspeagadh cúirte agus antoisceachas; acht shéan Navalny iad uilig, ag rá nach raibh iontu acht iarracht pholaitiúil chun é a chuir ina thost. D’fhreastail na mílte daoine ag a shochraid, acht dúirt urlabhraí na Creimile Dimitry Peskov go raibh aon chruinniú neamhúdaraithe ar son Navalny neamhdleathach. D’fhill Navalny ar an Rúis ón nGearmáin in 2021, tar éis cóir leighis don nimh néaróige Novichok a fháil, acht gabhadh go díreach é.

Thosaigh Seachtain na Gaeilge Dé hAoine, agus Éire faoi bhrat sneachta an mhaidin sin. Cuireadh tús leis an bhféile in 1902, agus leanann an "tSeachtain" go Lá Fhéile Pádraig. Seoladh í le himeachtaí i mBaile Átha Cliath agus i mBéal Feirste. Dúirt Orlaith Nic Gearailt, bainisteoir na féile le Conradh na Gaeilge, gur “féidearthachtaí” an téama atá ann i mbliana, féidearthachtaí chun tuilleadh Gaeilge a usáid sa ghnáthshaol. Beidh imeachtaí ar siúl in Éirinn agus ar fud an domhain i rith na Seachtaine. I Londain, beidh both ag Conradh na Gaeilge ag an bhféile ar Chearnóg Trafalgar ar Lá Fhéile Pádraig.

*

Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.

*

GLUAIS

tionlacan cabhrach - aid escort

táinrith - stampede

calaois - fraud

díspeagadh cúirte - contempt of court

antoisceachas - extremism

féidearthachtaí - possibilities