Opinie | Boetsja

Bernard Hammelburg | BNR

Hier zijn een paar beelden: een dood jongetje op het strand, een bloot, vluchtend meisje, vernederde en gemartelde naakte soldaten, een man in een wit overhemd vóór oprukkende tanks, bergen opgestapelde schedels, een onthoofde journalist. Iedereen kent ze, als symbool van gruwelijke conflicten. Ook de nieuwste: een straat, bezaaid met lijken.

Een foto zegt meer dan duizend woorden, zeggen ze. Maar hebben foto’s, ook al zijn ze nog zo iconisch, invloed op een conflict? Dat dode jongetje werd het symbool voor de Syrische vluchtelingencrisis, en die is er nog steeds – kijk maar op de Griekse eilanden. Dat blote meisje was in Vietnam, in 1972, in een oorlog die nog drie jaar zou duren. De vernedering van die blote mannen was in de Abu Ghraib gevangenis in Irak, en had geen enkele invloed op de oorlog, die daarna nog 14 jaar zou duren. Tank man, met zijn witte overhemd, op Tienmannen, kon de meedogenloze jacht op de Chinese democratiseringsbeweging niet voorkomen, die stapels schedels in Cambodjahadden geen invloed op de burgeroorlog, totdat buurland Vietnam ingreep. De onthoofding van journalist James Foley opende de jacht op IS, maar dat terreurnetwerk bestaat nog steeds.

Het beeld van de lijken in de straten van Boetsja is zo overweldigend dat er, in elk geval in de westerse wereld, over weinig anders wordt gesproken. Staatshoofden en regeringsleiders noemen Poetin, die zij verantwoordelijk houden, een oorlogsmisdadiger. Sancties worden verscherpt, dreigementen nemen toe. Maar ook hier geldt dat noch het verloop van de oorlog, noch de zoektocht naar een diplomatieke oplossing erdoor wordt beïnvloed. Het Russische offensief, dat zich vooral op het oosten en zuiden van Oekraïne richt, houdt aan. Dat geldt ook voor vredesbesprekingen, momenteel via beeldverbindingen, die gewoon doorgaan. Dat is, hoe hard het ook klinkt, logisch, want de delegaties onderhandelen over neutraliteit, een nieuwe bestandslijn, uitwisselen van krijgsgevangenen en de toekomstige relatie.

Terwijl het drama van Boetsja zich letterlijk voor onze ogen afspeelt, en president Zelensky het terecht aangrijpt om aan te dringen op meer steun en meer sancties, geven de reacties een goed inzicht in de politieke realiteit. De Europese Commissie kwam niet verder dan een voorstel aan de lidstaten om te stoppen met de invoer van Russisch steenkool. Misschien ook olie, maar gas mag nog gewoon, want daar kunnen we niet buiten. Een foto vertelt meer dan duizend woorden, zeggen ze. Dat is waar: we zijn er behoorlijk overstuur van, die lijken op straat. Maar tussen overstuur en overstag zit een wereld van verschil.

See omnystudio.com/listener for privacy information.